درسی

الدرس الخامس : درس پنجم

مُشاهدُ من الحياة البسيطة : جلوه هايي از ساده زيستي

 كلمه ها و تركيب هاي تازه

اثَر : ترجيح داد

كسري : لقب پادشاهان ساساني

الأرخصْ : ارزان تر

الْكُمّ : آستين

الْالبسته : جمع لباس ، جامه

السابقون : جمع سابق ، پيشتاز

الامارة : فرمان دهنده

الشفيق : مهربان

البديع : عالي‌، زيبا

قَسمَ : قسمت كرد

البزّاز : لباس فروش

اللاّحِقُونَ : جمع لاحق

البُكاء : گريه

الناصح : نصيحت كننده

الْنباتْ : جمع بنت ، دفتر

غَسَل : شست

تروّحَ : خود را خنك كرد

الْقميص : پيراهن

جفّف : خشك كرد

الشّباب : جواني

الحبْل :‌طناب

صوّر : ترسيم كرد

الحّر :‌گرما

واحُزناه : چه اندوهي

الخَضراء : سبز

هكذا :‌اين چنين

الدقائق : دقيقه

الرّغباتْ : جمع

الرّغبه : شور

السّندس : نوعي پارچه ابريشمي

  قواعد درس پنجم :

ساير انواع مشتق :

 1. اسم فاعل

2. اسم مفعول (توضيح داده شد)

3 - اسم زمان : اسمي است كه بر زمان وقوع فعل دلالت مي كند.

4 – اسم مكان : اسمي است كه بر مكان وقوع فعل دلالت مي كند

اسم زمان و مكان هر دو بر يك وزن مي آيد. اسم مكان و اسم زمان بر وزن مَفْعَلْ و مَفْعِلْ مي آيد مانند :

اسم زمان : مَغْرِبْ ، مَشْرِقْ، مَبْدأ

اسم مكان : مَسْجِدْ، مَطْبَخْ ، مسْكَن

5 – صفت مشبهه : بر دارنده صفتي نسبتاً پايدار دلالت مي كند و مانند صفت مطلق يا ساده فارسي است. مهمترين وزن هاي صفت مشبهه عبارتند از :

فعيل : فَعِل ، فَعْل، فَعْلانِ

شريف، كَسَلِ ، صَعْب ، عطشان

6 – اسم مبالغه : بر زياد بودن يك صفت در انسان يا بسيار پرداختن بدان دلالت مي كند مهمترين وزنهاي اسم مبالغه عبارتند از :

فعّال، صيّار، غفّار

فعّالة ، علّامة ، أمارة

7- اسم تفضيل : اسمي است كه نمايانگر كمتر يا زيادتر بودن صفتي در فردي يا شيئي نسبت به ديگري است . اسم تفضيل در زبان عربي معمولاً بر وزن اَفْعَلْ است. اين وزن در جمله هم براي مذكر و هم براي مؤنث بكار مي رود.

حسينٌٍ اكرمُ من رحيمٍ

مريمٌ اَكْرمُ مِنْ فاطمة

اما وزن فُعْلي فقط براي مؤنث بكار مي رود مانند :

حُسْني ، كُبْري، عُظْمي 

   ويژگيهاي فردي - نقش آن در جمله

 بررسي ويژه گيهاي فردي هر كلمه بدون در نظر گرفتن موقعيت آن در جمله در زبان فارسي تجزيه نام دارد و در عربي التحليل الصرّفي

بررسي نقش هر كلمه با توجه به موقعيت آن در جمله در زبان فارسي تركيب نام دارد و در عربي الاعراب سپس بنابراين بايد براي هر كدام از اقسام كلمه در الاعراب و التحليل الصرفي موارد زير را بايد تشخيص دهيم.

اسم : مفرد يا مثني يا جمع ( عدد) – مذكر يا مؤنث جنس – مشتق يا جامد – و نقش اعراب آن در جمله (فاعل، مفعول ، مبتدا….)

فعل : ماضي يا مضارع يا امر، صيغه (غائب ، مخاطب، متكلم ) مجرد يا مزيد …….نقش آن در جمله و اشاره به فاعل آن

حرف : نوع آن و …. 

   تجزيه و تركيب به ما كمك مي كند كه :

 1. هر يك از كلمات را درست بشناسيم

2. موقعيت هر كلمه را در جمله تشخيص دهيم

3. مفهوم جمله را درست درك كنيم 

  پرتوهاي قرآني :

الف – در متن درس با كلمه هاي (اَعْلَمْ) آشنا شديد. اكنون ديگر مشتقات از اين ريشه را در آيات زير مشخص كنيد و نوع و ترجمه آن را بنويسيد

1 – انّ اللهَ عالمُ غيبِ السّماوات و الارضِ

همانا خدا داناي غيب آسمانها و زمين است

عالم:دانا

2 – انّك اَنْتَ علاّم ُ الغيوب

همانا تو خود كاملاً داناي غيب ها هستي

علام:بسيار دانا

3 – والّذين في اموالهم حق معلوم للسائل و المحروم

و كساني كه در مالهايشان براي گدا و محروم حق معيني وجود دارد

معلوم:معين 

   ب – پس از خواندن آيات زير به سؤالات پاسخ دهيد

و اتخذَ اللهُ ابراهيم َ خليلاَ

و هُوَ اللطيفُ الخبير

معني كلمه هاي خط كشيده شده به ترتيب كدام است؟

 خليل :

دوست بودن

دوست

دوستي انتخاب مي كند

لطيف :

مهرباني كرد

مهرباني

مهربان

خبير :

آگاه

آگاه كردن

آگاه تر